Płyty CD i DVD od kilkudziesięciu lat są popularnym wyborem do tworzenia kopii zapasowych danych. Są niedrogie, łatwe w użyciu i mogą przechowywać znaczne ilości danych. Wiele osób odnosi wrażenie, że są one niezawodnym rozwiązaniem do długoterminowego przechowywania danych. Niestety, nie jest to do końca prawda. Płyty CD i DVD mają ograniczoną żywotność i mogą ulec degradacji w czasie, co prowadzi do utraty danych. W tym artykule wyjaśnię, dlaczego płyty CD i DVD do tworzenia kopii zapasowych nie będą wiecznie przechowywać danych, oraz podpowiem, jak przedłużyć ich żywotność i co warto wiedzieć o ich przechowywaniu.
Płyty CD i DVD składają się z kilku warstw materiału, w tym warstwy poliwęglanowej, warstwy odblaskowej i warstwy ochronnej. Dane są przechowywane na warstwie odblaskowej w postaci fragmentów wypalonych za pomocą nagrywarki. Z czasem warstwy mogą ulec degradacji z powodu różnych czynników, takich jak ekspozycja na światło słoneczne, ciepło, wilgoć i chemikalia.
Narażenie na światło słoneczne: Płyty CD i DVD nie zostały zaprojektowane tak, aby wytrzymać długotrwałe wystawienie na działanie światła słonecznego. Promienie ultrafioletowe (UV) mogą uszkodzić barwnik używany do przechowywania danych na płycie, co prowadzi do utraty integralności zapisu i błędów odczytu.
Wysoka temperatura i wilgotność: Warunki przechowywania mają kluczowe znaczenie dla trwałości płyt. Wysoka temperatura przyspiesza procesy chemiczne w materiałach użytych do produkcji płyt, a wilgotność może prowadzić do korozji warstwy metalicznej odbijającej światło. Oba te czynniki powodują, że z czasem płyty stają się coraz mniej czytelne.
Substancje chemiczne: Narażenie na działanie rozpuszczalników, środków czyszczących lub innych chemikaliów może uszkodzić powierzchnię płyty, szczególnie warstwę ochronną, co przekłada się na błędy odczytu i uszkodzenie danych.
Nie tylko procesy chemiczne, ale także uszkodzenia mechaniczne wpływają na trwałość płyt CD i DVD. Zarysowania, pęknięcia, zabrudzenia czy odklejanie się warstw mogą prowadzić do całkowitej utraty dostępu do danych. Niestety, w przeciwieństwie do dysków twardych czy nośników półprzewodnikowych, fizycznie uszkodzonych płyt nie da się łatwo naprawić.
Okres eksploatacji płyt CD i DVD do tworzenia kopii zapasowych zależy od wielu czynników, takich jak jakość nośnika, warunki przechowywania oraz częstotliwość użytkowania. Nawet w idealnych warunkach żywotność płyt może się znacznie różnić.
Według badań National Archives and Records Administration (NARA), żywotność płyt CD i DVD może wynosić od kilku do nawet stu lat, w zależności od jakości produkcji i warunków. W praktyce jednak wiele nośników ulega uszkodzeniu znacznie szybciej – już po kilku latach.
Warto pamiętać, że płyty nagrane tanimi nagrywarkami lub na nośnikach niskiej jakości szybciej się zużywają. Dlatego wybór odpowiednich nośników i producentów ma istotne znaczenie, jeśli planujesz archiwizację danych na dłuższy czas.
Ze względu na ograniczoną trwałość nośników optycznych coraz częściej wykorzystuje się inne metody archiwizacji:
Podsumowując, płyty CD i DVD nie są niezawodnym rozwiązaniem do długoterminowego przechowywania danych. Chociaż mogą być wygodnym i niedrogim sposobem przechowywania danych, mają ograniczoną żywotność i mogą ulec degradacji z czasem, co prowadzi do utraty danych. W związku z tym konieczne jest posiadanie strategii tworzenia kopii zapasowych, która obejmuje wiele kopii danych przechowywanych w różnych formatach i lokalizacjach, takich jak dyski twarde, pamięć masowa w chmurze i zewnętrzne urządzenia pamięci masowej. Stosując się do tych najlepszych praktyk, możesz zapewnić, że dane będą bezpieczne przez wiele lat.